یک خواهش! قبل از اینکه ادامه این مقاله را بخوانید، چند ثانیه مرورگرتان را باز کنید و عبارت “کافههای نزدیک من” را در گوگل جست و جو بکنید! جالب است نه؟ گوگل خودش نزدیکترین کافهها را شناسایی کرده و به همراه مختصات به شما نشان میدهد. این همان الگوریتم کبوتر گوگل است.
گوگل تصمیم گرفته که بعد از پاندا، پنگوئن، و مرغ مگس خوار، این بار کبوتر را به قفسه حیواناتش اضافه کند. به این دلیل ما هم در این مقاله به شما توضیح میدهیم که الگوریتم کبوتر گوگل چیست؟ چه ربطی به سئوی لوکال (سئوی محلی) دارد؟ و چگونه میتواند به کسب و کارهای محلی کمک کند.
الگوریتم کبوتر چیست؟
چیزی که در ابتدای این مقاله گفتم فقط برای آشنا کردن شما با الگوریتم کبوتر بود. اما الان میخواهیم ببینیم که دقیقا الگوریتم کبوتر چیست و چگونه کار کار میکند.
میدانید که گوگل یک موتور جست و جو است که کارش با محتواست اما چیزی که جالب است، این است که الان دیگر فقط متن و تصویر و صدا برای گوگل محتوا نیستند بلکه مکان (لوکیشن) هم محتوا به حساب میآید! گوگل هم به خاطر اینکه بتواند از این محتوا به درستی استفاده کرده و کار را برای کاربرانش راحتتر بکند، الگوریتم جدیدی ایجاد کرده و اسم آن را کبوتر گذاشته است. این الگوریتم در سال 2014 توسط گوگل معرفی شد.
الگوریتم کبوتر چگونه کار میکند؟
اگر تا بحال از گوگل برای جست و جو استفاده کرده باشید، حتما متوجه شدهاید که وبسایتهای مختلف در گوگل رتبه دارند. مثلا فرض کنید عبارت “بازاریابی چابک چیست” را جست و جو میکنیم.
در این عکس میبینید که وبسایت نوین رتبه یک و تسکولو رتبه دو را دارد و این روند همینطور ادامه پیدا میکند. حالا مسئله اینجاست که گوگل برای اینکه برای هر وبسایت، رتبهای تعیین کند، اما تا به حال هیچ وقت مکان و فاصله شما از عبارت مورد نظرتان یکی از معیارهای گوگل برای رتبه بندی نبوده است تا اینکه الگوریتم کبوتر معرفی شد! حالا یعنی چه؟
خواهشی که اول مقاله از شما کردم، یادتان است؟ شما وقتی عبارت “کافههای نزدیک من” را جست و جو کردید، گوگل یک سری پیشنهادات برای شما نمایش داد. حالا فرض کنید که همین عبارت را در شهر دیگری جست و جو کنید. آیا باز هم گوگل همین پیشنهاد ها را برای شما نمایش خواهد داد؟ قطعا نه! حالا کمی تخصصیتر بخواهم بگویم، الگوریتم کبوتر، الگوریتم جست و جوی شما را با الگوریتم وبسایتهای مرتبط تطابق میدهد و هر کدام که از لحاظ مکانی به شما نزدیکتر باشند را به ترتیب برای شما نشان میدهد.
الگوریتم کبوتر چه تفاوتهایی ایجاد کرده است؟
بعد از اینکه گوگل الگوریتم کبوتر را وارد موتور جست و جوی خودش کرد، تغییراتی در صفحه نتایج جست و جو (یا همان SERP) ایجاد شد که در رتبه بندی بسیاری از وبسایت ها تاثیر گذاشت. مثلا فرض کنید که یک کافه (میبینید چقدر به کافه علاقه دارم!) در منطقه گیشا وجود دارد. اگر قبل از اینکه الگوریتم کبوتر اعمال شود، شما عبارت “کافههای خوب تهران” را جست و جو میکردید، ممکن بود که اسم این کافه را هم در فهرست گوگل ببینید. اما بعد از اینکه این الگوریتم اعمال شد، اسم این کافه از این فهرست پاک شد! این تا حدی به ضرر کافه است، نه؟ اما همیشه هم اینطور نیست. چرا؟ چون از طرف دیگر اگر شما عبارت “کافههای خوب در گیشا” را سرچ کنید، احتمال زیاد اسم این کافه را خواهید دید.
این مثال به ما نشان میدهد که الگوریتم کبوتر با اینکه ممکن است بعضی موارد را در نتایج جست و جو به ما نشان ندهد، اما همین مورد را در یک عبارت جست و جو (یا همان query) دیگر برای شما میآورد. در کل، الگوریتم کبوتر سعی میکند نتایج جست و جو را هرچه بیشتر جزئی و شخصی سازی بکند و معیارش هم برای این کار، موقعیت مکانی شما و نیز فاصله فیزیکی شما با عبارت مورد نظرتان است.
مطلبی که در مورد تغییرات ایجاد شده توسط الگوریتم کبوتر خدمتتان عرض کردم، یک چیز خیلی کلی و عمومی بود. اما حالا میخواهیم کمی عمیقتر و تخصصیتر وارد این بحث بشویم. آمادهاید؟ متخصصهایی که در زمینه سئو فعالیت داشتند، کمی در مورد الگوریتم کبوتر دو دل بودند! یعنی واقعا نمیدانستند که اصلا این الگوریتم خوب است یا بد؟ بیشتر به نفع کیست؟ کاربر یا وبسایت؟ یا ضررش برای کی بیشتر است؟ حالا برای این که بتوانند به این سوالات جوابی بدهند و دقیقا بدانند که الگوریتم کبوتر چه تفاوتهایی ایجاد کرده است، یک وبینار تخصصی راه انداختند و دیگر خودتان بقیهاش را میدانید… در این بخش از مقاله، سوالات پرسیده شده از این افراد به همراه آنالیزشان را برای شما آوردهایم:
1. آیا الگوریتم کبوتر برای کسب و کار ها و کاربران مفیده بوده است؟
خلاصه یافتههای کلیدی این بخش را میتوان اینگونه بیان کرد که:
- 69 درصد افراد فکر میکنند که الگوریتم کبوتر برای کاربران تغییر مثبت ایجاد کرده است.
- 53 درصد افراد فکر میکنند که این الگوریتم برای کسب و کارها، تغییر منفی ایجاد کرده است.
برای نتیجه گیری این بخش، متخصصان به این نتیجه رسیدند که الگوریتم کبوتر برای کاربران مفیدتر از کسب و کارها بوده است. چرا؟ چون الگوریتم کبوتر برای نشان دادن نتایج مرتبط، شما را در مرکز یک دایره قرار میدهد و شعاعی برای این دایره تعیین میکند. اما مسئله این است که این دایره، چندان بزرگ نیست و بسیاری از کسب و کارهای نزدیک شما را شامل نمیشود (و این یعنی این کسب و کار ها تغییر منفی را تجربه میکنند) با اینکه شما به نتایج مرتبطتر و نزدیکتری میرسید (و این یعنی تغییر مثبت!).
2. بعد از اعمال الگوریتم کبوتر، ترافیک وبسایتتان بیشتر شده یا کمتر؟
خلاصه یافتههای کلیدی این بخش:
- 37 درصد افراد ترافیک وبسایتشان کمتر شده است و از طرف دیگر، 28 درصد افراد، ترافیک وبسایتشان بیشتر شده است.
- 87 درصد افراد فقط شاهد تغییرات جزئی (مثبت و منفی) شدهاند.
همانطور که از نمودار و از خلاصه یافته ها هم میبینید، اکثر افرادی که در این مطالعه بررسی شدند، فقط تغییرات جزئی دیده اند. البته بخشی از این کسب و کار ها هم وجود دارند که از کاهش ترافیک وبسایتشان شاکی بودند! پس اینجا یک مسئله پیش میآید و آن هم این است که آیا این کاهش در ترافیک میتواند نتیجه افزایش کیفیت باشد؟ اگر برای شما هم پیدا کردن جواب این سوال جالب است، پیشنهاد میکنم حتما بخش بعدی را مطالعه کنید.
3. آیا نرخ تبدیلِ ورودی شما بهتر شده است؟
خلاصه یافته های کلیدی این بخش:
- 24 درصد افراد ترافیک وبسایت شان بدتر شده در حالیکه ترافیک 19 درصد افراد بهتر شده است.
- 58 درصد افراد در دوره قبل و بعد از اعمال الگوریتم کبوتر، هیچ تغییری ندیدهاند.
بدون شک، الگوریتم کبوتر بر روی میزان مرتبط بودن نتایج جست و جو تاثیر گذاشته است و این کار خودش باعث جابجا شدن تعداد ورودی وبسایت های مختلف میشود. میپرسید چطور؟ دو دلیل اصلی میتواند پشت این قضیه وجود داشته باشد:
- کاهش محدوده جغرافیایی نتایج جست و جو (که در بخش قبلی در موردش حرف زدیم)
- تغییر اندازه پک (گروه) نتایج از 7 به 3 (این مورد با تمام جزئیات در بخش بعد بررسی میشود).
نظر متخصصین سئو این است که با اینکه الگوریتم کبوتر ممکن است ترافیک یک وبسایت را تا حدی پایین بیاورد، اما از طرف دیگر، چون نتایج برای کاربران بیشتر شخصی سازی شدهاند و به اصطلاح مرتبطتر هستند، باعث افزایش نرخ تبدیل کاربران هم میشود. بگذارید این مسئله را با یک مثال برای شما روشنتر بکنم: فرض کنید که در دوران قبل از الگوریتم کبوتر، 30 کاربر وارد وبسایت شما میشدند و از این تعداد، فقط 6 نفر از شما خرید میکردند (تبدیل کاربر به مشتری یا CRO) یا آدرس ایمیلشان را به شما میدادند (تبدیل کاربر به سرنخ). اما الان که الگوریتم کبوتر بر روی موتور جست و جوگر گوگل اعمال شده است، شما از فهرست نتایج بعضی جست و جو ها حذف شدهاید ولی در عوض محتوای وبسایتتان به محتوای جست و جوی کاربر مرتبط تر است. یعنی چه؟ یعنی اینکه به جای 30 نفر، ممکن است 15 نفر وارد وبسایت شما شوند ولی از این تعداد، 10 نفر از شما خرید کرده و یا اطلاعاتشان را به شما میدهند. پس با اینکه ترافیک وبسایت شما پایین آمده است، اما نرخ تبدیلتان هم بیشتر شده است.
چه وبسایتهایی از الگوریتم کبوتر بیشترین سود را بردند؟
هر الگوریتم تازهای که وارد دنیای جست و جو میشود، متاسفانه همیشه خبر خوب به همراه ندارد! چون همیشه کسب و کارها و وبسایتهایی هستند که به نوعی ضرر میکنند. مثلا زمانی که این الگوریتم برای اولین بار در آمریکا و بعدها در انگلستان و استرالیا اعمال شد، عبارات مربوط به شغل یابی تا حد 68 درصد کاهش پیدا کردند و علاوه بر آن، کسب و کارهای املاک آنلاین هم شاهد کاهش 63 درصدی شدند. این کار باعث شاکی شدن خیلی از کسب و کارها شده بود.
اما همیشه باید جنبه مثبت قضیه را هم دید! درست است که بعضی کسب و کارها از این قضیه ضرر کردند، اما همین الگوریتم باعث ایجاد و رشد انواع جدیدی از کسب و کارها هم شد. منظورم از این حرف دقیقا “دایرکتوری” یا همان directory است که با اسم وبسایت مرجع هم شناخته میشود.
دایرکتوری (Directory) چیست؟
یکی از انواع وبسایتهایی که بعد از معرفی الگوریتم کبوتر خیلی پرکاربرد شدند و توانستند کاربران بسیار زیادی را به دست بیاورند، وبسایتهای مرجع بودند. مطمئنا شما هم تا به حال دایرکتوری دیدهاید و یا حتی شاید از آن استفاده هم کردهاید. بگذارید این را با یک مثال واقعی توضیح بدهم:
به عبارت جست و جوی من و به نتایج گوگل دقت بکنید. من عبارت “کافههای سمت گیشا” را جست و جو کردم اما گوگل هیچ اسمی از هیچ کافهای نمایش نداد، بلکه به جای آن، وبسایتهایی برای من آورد که کافههای منطقه سعادت آباد در آن فهرست شدهاند. حالا یکی از این وبسایتها را باز میکنم:
حالا میبینید که وبسایتی که من باز کردم، خودش کافه نیست اما فهرستی از کافهها را به من میدهد. اینگونه وبسایتها با اسم دایرکتوری یا همان Directory شناخته میشوند. معرفی الگوریتم کبوتر در جذب کاربر و افزایش ترافیک دایرکتوری ها بینظیر بوده است. چرا؟ اگر به عبارت جست و جوی من دقت کنید، خودتان متوجه میشوید! چون که من در این عبارت، از اسم یک منطقه (سعادت آباد) استفاده کردم. حالا این کار چه تاثیری دارد؟
اگر با بحث سئو و بهینهسازی آشنا باشید… یک لحظه! آشنا نیستید؟ پس پیشنهاد میکنم نگاهی به مقاله سئو چیست ما سری بزنید. خب داشتم میگفتم. زمانی که شما در عبارت جست و جوی خودتان اسم یک منطقه یا مختصاتی را مستقیما وارد میکنید، در حقیقت وارد عرصه سئوی محلی میشوید. از اسمش هم تا حدی میتوان حدس زد که چرا به آن “محلی” یا همان Local میگویند. در این نوع جست و جو، محتوای عبارت شما با مختصات مورد نظر شما ارتباط پیدا میکند که بخشی از این کار را کبوتر انجام میدهد!
آیا الگوریتم کبوتر روی ظاهر گوگل هم تاثیر گذاشته است؟
تا این بخش از مقاله، در مورد تغییرات تخصصی و پیچیده ایجاده شده توسط الگوریتم کبوتر حرف زدیم، اما دیگر بس است! بیاید این بار هم نگاهی به ظاهر قضیه بیندازیم و ببینیم که آیا الگوریتم کبوتر در ظاهر گوگل تغییری ایجاد کرده است؟ جواب بله است! البته این تغییر، زیبایی چندانی به گوگل نداده اما به هر حال، تغییر، تغییر است دیگر! موردی که میخواهم به آن اشاره کنم، قبلا هم در مقاله اسمش آورده شده است: تغییر اندازه پک.
برای اینکه این تغییر را بصورت ملموس و کامل به شما نشان بدهم، از تصویر زیر استفاده میکنم:
در این عکس، کاربر عبارت “لوله کشی” را جست و جو کرده است. اگر دقت کنید، در هر دو تصویر، یک سری نتیجه برای او نمایش داده میشود، اما تفاوت این نتایج در چیست؟ در عکس سمت چپ، 7 نتیجه برای او نشان داده شده است. گوگل اسم این نوع نمایش را “پک هفتتایی” گذاشته است که مربوط به دوران قبل از اعمال الگوریتم کبوتر است. اما در عکس سمت راست، فقط سه نتیجه نشان داده شده است که به آن “پک جدید سهتایی“ میگوییم.
جمعبندی کنیم!
دیگر به حساب کبوتر هم رسیدیم! در این مقاله باهمدیگر دیدیم که اصلا الگوریتم کبوتری که این همه سر و صدا به راه انداخته است، چیست و چه تغییراتی را به همراه خودش آورده است. از طرف دیگر، دیدیم که یک سری کسب و کارها با ظهور الگوریتم کبوتر، بسیار ضرر کردهاند در حالیکه بعضی کسب و کارهای دیگر با الگوریتم کبوتر، اوج گرفتند! حالا خیلی دوست دارم بدانم که شما هم با الگوریتم کبوتر در جست و جوهایتان مواجه شدهاید؟ خب حالا به نظرتان در کل تغییر مثبتی ایجاد کرده؟ منتظر نظراتتان هستم!