۱.شرايط عوامل توليد ( برخورداري از عوامل يا منابع اوليه توليد ):
يکي از عواملي که موجب موفقيت کشور ها در بازرگاني بين الملل مي شود، برخورداري از منابع اوليه لازم براي توليد است. پورتر عوامل توليد را به دو بخش تقسيم نموده:
•عوامل پايه: شامل عواملي چون منابع طبيعي، آب و هوا، موقعيت مکاني، و… که قابليت تغيير در آنها وجود ندارد.
•عوامل پيشرفته: شامل عواملي چون زيرساخت‌هاي ارتباطي، نيروي کار ماهر، امکانات پژوهشي و دانش فني که با سرمايه‌گذاري قابليت تقويت دارند.
پورتر بر اين باور است که عوامل پيشرفته، براي کسب مزيت رقابتي اهميت زيادي دارند. اين عوامل حاصل سرمايه گذاري افراد، شرکتها و دولت‌ها است؛ بنابراين سرمايه گذاري دولتي در زمينه هاي آموزش عالي و پايه، بهبود مهارت هاي عمومي و سطح دانش افراد جامعه و تشويق به انجام تحقيقات پيشرفته در قلمرو آموزش عالي مي تواند کيفيت عوامل پيشرفته را ارتقا دهد.
۲. شرايط تقاضا در داخل کشور:
عامل ديگر موفقيت کشورها در بازرگاني بين الملل، وضعيت تقاضاي داخلي است. شرکت ها معمولاً بيشترين حساسيت را نسبت به نيازهاي نزديکترين مشتريان خود دارند. به همين دليل تقاضاي داخلي تاثير چشمگيري در عملکرد بين المللي شرکت ها دارد. به اعتقاد پورتر تقاضاي داخلي داراي دو جنبه کمي و کيفي است:
•کميت تقاضا:
به اعتقاد پورتر در صورتيکه جمعيت يک کشور زياد باشد، يا به عبارت بهتر تقاضا براي محصولات در بازار داخلي بالا باشد، کسب و کار ها مي توانند فروش بيشتر داشته و بهتر رشد کنند. در نهايت بالا بودن کميت تقاضا موجب تسهيل ورود کسب و کار به بازرگاني بين الملل مي شوند. براي مثال بازار چين يک بازار بزرگ است و کسب و کارهاي چيني با انبوه تقاضا در بازار داخلي مواجه هستند. اين مقدار تقاضا موجب توليد در مقياس بالا شده و شرايط توسعه کسب و کار را فراهم مي آورد.
•کيفيت تقاضا:
موضوع ديگري که مورد توجه پورتر قرار گرفت، کيفيت تقاضا است. هرچند ممکن است ميزان تقاضا در کشوري مانند هند بالا باشد؛ اما آيا کيفيت تقاضا نيز در حد بالايي است؟ پورتر اعتقاد دارد در برخي از کشورها که کيفيت تقاضا بالاست، شرکت ها مجبور به ارائه محصولات با کيفيت هستند که اين موضوع منجر به ايجاد مزيت رقابتي براي شرکت ها در بازارهاي بين المللي مي شود. براي مثال مصرف کنندگان اروپاي غربي کيفيت تقاضاي بالايي دارند لذا توليدکنندگان اين کشورها بايد محصولات با کيفيتي را عرضه نمايند تا مورد توجه مشتريان داخلي قرار گيرد. طبيعي است محصولي که در اين کشورها با کيفيت بالا توليد مي‌شود، مي‌تواند در ساير کشورها نيز علاقه‌مندان زيادي پيدا کند.
۳. وجود صنايع مرتبط و حمايت کننده:
سومين عنصر با اهميت در ايجاد مزيت براي يک صنعت، وجود صنايع مرتبط و حمايت کننده‌اي است. يکي از اجزاي مهم مدل کسب و کارها، شرکاي تجاري آنها هستند که بر عملکرد کسب و کار تأثير بسيار دارند. در صورتي که صنايع مرتبط و پشتيبان بتوانند کيفيت بالايي را ارائه کنند، موفقيت کسب و کارها در بازرگاني بين الملل تسهيل مي شود. اين صنايع مي‌توانند شامل تامين کنندگان مواد اوليه يا تجهيزات، توزيع کنندگان و فروشندگان، سيستم هاي توزيع محصول، موسسات تحقيقاتي، سرويس هاي مالي مانند بانک‌ها و بورس اوراق بهادار، سيستم هاي حمل و نقل، دانشگاه ها، مراکز و موسسات تحقيقاتي باشند.
۴. استراتژي شرکت، ساختار و رقابت:
چهارمين عنصر اصلي مزيت رقابتي در مدل پورتر استراتژي، ساختار و حالت رقابتي شرکت ها در داخل کشور است. شرکتي که استراتژي هاي توسعه اي و ساختاري متناسب با شرايط بازار دارد مي تواند موفقيت هاي بيشتري به دست آورده و از فرصت هاي بيروني استفاده بيشتري ببرند. توان کسب و کارها در استفاده از فرصت ها يکسان نيست. يکي از عوامل بسيار با اهميت در افزايش توان شرکتها، سطح رقابت در بازار داخلي است. رقابت در بازارهاي داخلي موجب افزايش توان کسب و کارها مي شود. اين موضوع کمک مي‌کند تا کسب و کارهايي که در بازار داخلي رقابت‌پذير شده‌اند، در بازارهاي بين المللي نيز موفق عمل نمايند.
۵. دولت:
پورتر معتقد است علاوه بر چهار عامل اصلي يادشده، دولت نيز بر ايجاد مزيت رقابتي شرکت ها و صنعت ها موثر است. سياست هاي پولي، مالي و بازرگاني و قوانين مالياتي، قوانين مربوط به صادرات، واردات و ضد تراست، نرخ ارز، حجم پول و نرخ بهره، تورم، توافق هاي رسمي و غير رسمي مقامات سياسي، برقراري يا توسعه روابط سياسي تجاري يا قطع روابط اقتصادي_ تجاري با ساير کشورها جمله بارزترين عوامل تاثير گذار بر رقابت پذيري بنگاه‌ها، صنايع و کشورها است که به طور مستقيم با دولت ها در ارتباط هستند.
۶. وقايع پيش بيني نشده:
حوادث غير مترقبه، جنگ، تحريم هاي اقتصادي، شوک هاي نفتي، بحران هاي اقتصادي_سياسي، تغييرات تکنولوژي از جمله عوامل پيش بيني نشده اي هستند که مي توانند بر عملکرد کشورها در بازرگاني بين الملل تاثير بگذارند.
منبع : mtsway.com