در هر کدام از حوزههای بازاریابی و مارکتینگ که فعالیت داشتهاید، حتما تا به حال اصطلاح بازاریابی داده محور یا Data Driven Marketing به گوشتان خورده است. چند سالی هست که بازاریابی تحت تحولات بزرگی قرار گرفته است. روشهای قدیمی که بر اساس حدس و گمان بود کنار رفتهاند و بازاریابی امروزه بر اساس اطلاعات کاربران است که به این روش بازاریابی داده محور میگویند.
بازاریابی داده محور چیست؟
به طور خلاصه بازاریابی داده محور روشی است که در آن از طریق تعامل کاربران و مشتریان و جمع آوری دادههای آنها و آنالیز الگوهای رفتاری آنها به دست میآید که به وسیله آن، رفتارها، خواستهها و نیازهای آنان در آینده پیش بینی میشود. این روند به شخصیسازی استراتژیهای بازاریابی و بازگشت بیشترین حد ممکن از سرمایه میانجامد. پس دادهها میتوانند یکی از ارزشمندترین منابع بازار باشند و میتوان از دیتا ساینس در دیجیتال مارکتینگ به خوبی استفاده کرد.
بازاریابی جدید چه تفاوتی با روشهای گذشته دارد؟
بازاریابی همیشه بر این اساس بوده است که نیازهای مشتری شناسایی شوند و بر طبق آن نیازها چیزی که مشتریها بخرند فراهم شود. این فرایند با مطالعه رفتار مشتریان و حدس بازاریابها انجام میشد که مانند هر عمل بر پایه حدس و گمان، با آزمون و خطا برای رسیدن به نتیجه بهتر همراه بود و این آزمون و خطا شرکتها را مجاب میکرد که روشها و هزینههای زیادی را صرف این کار کنند. اما امروزه با استفاده از دادههای کاربران، شرکتها در زمان کمی به این اطلاعات دست مییابند و منابع خود را صرف ارتقا خدمتی که ارائه میدهند و یافتن و مشتریهای جدید با استفاده از همین دادهها میکنند.
مزایای بازاریابی داده محور
تا به اینجا گفتیم که دادهها چطور امکان رسیدن به نتیجه بهتر در زمان کمتر را به شرکتها میدهند. اما این تنها مزیت این روش نیست و میخواهیم مزایای بیشتر آن را به شما توضیح دهیم
- دادهها شناخت بهتری از مخاطبانمان به ما میدهند. هر چه اطلاعات و شناخت ما از مشتریانمان بیشتر باشد بهتر رفتار و نیازهای آنها را پیش بینی میکنیم، آنها را تحت تاثیر قرار میدهیم و پیام خود را در زمان مناسبی به آنها میرسانیم.
- دادهها به ما این اجازه را میدهند که ارتباطمان با مخاطبان را بیشتر و شخصی سازی شدهتر کنیم. با این کار جداسازی و دسته بندی مخاطبان به راحتی صورت میگیرد و امکان دسترسی به هر گروه بسیار راحتتر است. همچنین تجربه بهتری در رابطه با کار با شما به مخاطبانتان میدهد.
- راههای ارتباطی بهتر و موثرتری را در اختیار شما میگذارد. بازاریابی داده محور علاوه بر اینکه ترجیحات مخاطبان را به شما نشان میدهد، هر برندی متوجه میشود که چه راه ارتباطی برایش مناسب است و بیشترین بازدهی را روی مشتریان دارد. این ویژگی باعث میشود شرکتها پیامی را که میخواهند به مخاطبان برسانند از بهترین راه منتقل کنند.
- شخصی سازی کردن ارتباط با مخاطب. امروزه افراد در معرض پیامهای تبلیغاتی و بازاریابیهای گوناگونی هستند و نسبت به مقدار زیادی از آنها بدبینند. بسیاری از آنها در روز مقدار زیادی تبلیغات بیربط مشاهده میکنند که مطابق سلیقه آنها نیست و آنها را زده میکند. اما با شخصی سازی پیامها و شناخت بیشتر گروههای مخاطب، این پیامها بیشتر در معرض دید قرار دارند و امکان تعامل بیشتری را فراهم میآورند. طبق آمارها بازاریابی داده محور بازدهی 5 تا 8 برابری در این زمینه دارد.
- موارد گفته شده باعث میشوند مشتری احساس بهتری نسبت به پیامهای شما پیدا کنند، تعاملات بیشتری انجام بدهند و در طولانی مدت از خدمات شما استفاده کنند. همچنین با این روش پیدا کردن مشتریهای جدید راحتتر صورت میگیرد و رضایت مشتریان هم بالاتر میرود.
چالشهای بازاریابی داده محور
هرچند استفاده از دادهها مزایای فوقالعاده و غیرقابل چشم پوشی دارد اما این روش چالشهایی را هم پیش روی شرکتها قرار میدهد
- جمع آوری دادهها. در بین این حجم از داده و اطلاعاتی که وجود دارد بازاریابها چالشی جدی برای پیدا کردن دادههای کاربردی خود را در جای درست دارند. این مشکل حتی باعث میشود گاهی افراد کلا سراغ روش بازاریابی داده محور نروند.
چطور این مشکل را حل کنیم؟
شما احتمالا از آغاز به اکثر این دادهها دسترسی دارید ولی جداسازی آنها چالش اصلی شماست. آنالیز وبسایت شما، تبلیغات، شبکههای اجتماعیتان، فروش سالهای گذشته و هر راه دیگری که مخاطبان از طریق آن با شما ارتباط دارند.
- مشکل دیگر این است که جمع آوری و آنالیز یک بار این اطلاعات کافی نیست. اگر میخواهید از بازاریابی داده محور استفاده کنید باید همیشه دادههای بهروز و تازه داشته باشید و در هر زمان در صورت لزوم روشهای خود را مطابق سلیقه مشتریان تغییر دهید و خدمت رسانی خود را بهتر کنید.
مثالی برای چینش استراتژی بازاریابی طبق داده ها
با استفاده از بازاریابی داده محور میتوان اطلاعات متناسب با رفتارهای قبلی کاربر و شرایط ارائه داد.
استفاده از دادههای هواشناسی برای پیش بینی خریدهای مشتریان
یک فروشگاه آنلاین فروش لوازم زمستانی، با این چالش روبرو شد که چه زمانی افراد شروع به خرید لباسهای زمستانی میکنند. چراکه قصد داشتند بازدهی تبلیغات و منابع خود را به حداکثر برسانند و در زمان درست به مخاطبان منتقل کنند. دادههای هواشناسی از مناطق مختلف جمع آوری شد و همچنین در کنار اطلاعات فروشهای قبلی فروشگاه قرار داده شد و آنالیز این اطلاعات این نتیجه را به دست داد که بیشترین خرید لباسهای زمستانی قبل از شروع زمستان است و برخلاف باور، پس از بارش اولین برف سال فروش زیادی اتفاق نمیافتد.
چطور استراتژی بازاریابی خود را طبق دادهها برنامه ریزی کنیم؟
بازاریابی داده محور بر مبنای اندازهگیری و آنالیز و… پیش میرود و تصمیمگیری انجام میشود.
قدم اول: قبل از شروع به جمع آوری دادهها، باید تصمیم بگیرید که قصد دارید چه استفادهای از آن کنید. این کار به شما کمک میکند که دادهها اختصاصیتری که به هدف شما کمک میکنند جمع آوری کنید.
قدم دوم: در این مرحله باید دادههایی که به رسیدن به هدفی که تعیین میکنند گردآوری کنید.
قدم سوم: در این مرحله باید پلتفرمی که میخواهید با آن به دادهها دسترسی داشته باشید را انتخاب کرده و از آن برای جمع کردن دادهها استفاده کنید.
قدم چهارم: تیمی حرفهای که بتوانند از دادههای جمع شده اطلاعات مورد نیاز را بیرون بکشند و آنالیز کنند را انتخاب کنید.
قدم پنجم: باید همیشه پروسه خود را مورد بررسی قرار دهید و به طور مداوم سعی در بهتر کردن خود داشته باشید.